Prezentacja dziedzictwa kulturowego Ziemi Malanowskiej gościom z Tulczyna

W czwartek 25.03.2010 postanowiliśmy zabrać naszych przyjaciół z Ukrainy w podróż po kulturze ludowej naszej małej ojczyzny. Zorganizowaliśmy Festiwal Folklorystyczny Ziemi Malanowskiej, który odbył się w restauracji Hacjenda.
 Dlaczego zdecydowaliśmy się przedstawić lokalny folklor? Uważamy, że pielęgnowanie najcenniejszych wartości i tradycji folkloru to szacunek dla przeszłych pokoleń i naszych przodków. Jeżeli przez wieki nasza kultura ludowa przetrwała, a ustnie przekazywana historia lokalna potrafiła zachować dla nas tak wspaniałe i interesujące szczegóły z naszej przeszłości, wstydem by było, gdybyśmy my teraz- umiejąc pisać, czytać i przenosić informacje drogą internetową zaprzepaścili spuściznę przodków.
   Dziedzictwo kulturowe jest w nas, jest tuż za płotem- nie musimy go daleko szukać, dlatego poprosiliśmy lokalnych artystów w różnym wieku o zaprezentowanie i przybliżenie muzyki, zwyczajów i tradycji ludowej.
   Jako pierwszy na scenie wystąpił zespół „Tradycja” z Malanowa w barwnych ludowych strojach charakterystycznych dla naszego regionu. Zespół istnieje co prawda od niedawna bo od 2005, ale jego korzeni należy szukać w zespole „Malanowianie”, który działał już od lat 70-tych XX wieku. Podstawę repertuaru stanowią piosenki ludowe znad Prosny. Zgodnie ze swoją nazwą zespół pielęgnuje tradycje i obyczaje ludowe naszego regionu poprzez udział w różnego rodzaju imprezach o zasięgu gminnym, powiatowym i międzypowiatowym.
   Następnie mieliśmy okazję podziwiać malanowskich przedszkolaków, które wdzięcznie zaprezentowały tradycyjne tańce wielkopolskie.
   Pozostając w klimacie muzyki ludowej wysłuchaliśmy dwóch duetów ze Szkoły Podstawowej w Malanowie, które przedstawiły tradycyjne piosenki ludowe („Czerwone Jabłuszko”, „Miała baba koguta”) w trochę unowocześnionych wersjach.   Kolejnymi gośćmi na naszej scenie byli uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Kotwasicach, którzy zatańczyli krakowiaka.
   Ważnym punktem Festiwalu była degustacja naszych ludowych potraw regionalnych. Wiele z tych potraw jest nadal obecna w naszych jadłospisach, głównie dzięki przepisom przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Na Festiwalu mogliśmy spróbować m.in.:

• klusek żelaźnioków, których podstawę stanowi ziemniak zwany po wielkopolsku „pyrą”;
• szagówek- jest to wielkopolska wersja kopytek, nazwa wiąże się ze sposobem krojenia klusek ukośnie, czyli szagą;
• chleba ze smalcem i kiszonymi ogórkami;
• ciasta drożdżowego

Po tej smacznej przerwie pokazaliśmy kilka elementów tradycji i zwyczajów ludowych. Bardzo dużo obyczajów i obrzędów związanych jest z cyklem pór roku i świętami, i chociaż wiele z nich, tak jak wszystkie inne dziedziny kultury zmieniały się w czasie, to można w obchodach świątecznych odnaleźć wiele elementów. Na początek przybliżyliśmy zwyczaj wilijarzy. W naszej regionalnej tradycji są to przebierańcy, którzy w wigilijny wieczór chodzą po wsiach od domu do domu z kolędą na ustach i życzeniami pomyślności.
  Spośród tradycji wielkanocnych wybraliśmy zwyczaj kolorowania jajek. Wszyscy mogliśmy oglądać pracę uczniów naszego gimnazjum, którzy tworzyli piękne pisanki wykorzystując różne techniki barwienia i zdobienia jajek.  Inny obyczaj ludowy, o którym wspomnieliśmy to Dożynki, czyli święto kończące żniwa. Mieliśmy także szansę zobaczyć wieniec dożynkowy wykonany przez mieszkańców z Czachulca.
    Panie z Grąbkowa i Malanowa zaprezentowały działanie kołowrotka i związane z nim przędzenie wełny owczej, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu było stałym zajęciem kobiet wiejskich.
   Kolejnym jesienno-zimowym zajęciem kobiet było darcie pierza, tzw. Pierzok. Podczas Festiwalu mogliśmy obejrzeć Pierzok w wykonaniu mieszkańców Bibianny.
   Na scenie podziwialiśmy również wokalne występy dziewcząt z Gimnazjum, które zaśpiewały dla nas piosenki ludowe pt.: „W zielonym gaju” i „A jak masz tańcować”.
   Posłuchaliśmy muzyki ludowej w wykonaniu zespołu „Jarzębinki” z Dziadowic, który poprzez swoją działalność również zachowuje i kultywuje kulturowe dziedzictwo naszych przodków.
    Na zakończenie zaprosiliśmy wszystkich do wspólnego śpiewu dobrze znanej piosenki ludowej pt.: „Głęboka studzienka”.
    Mamy nadzieję, że Festiwal Folklorystyczny Ziemi Malanowskiej był dla wszystkich ciekawy, przyjemny i stanowił ważną lekcję pielęgnowania ludowych tradycji.
                                                        Marta Tomczyk - Groblica